IR foto – Filtry UV-IR CUT i HOT MIRROR z modyfikowanym na pełne spektrum aparatem

Pięknego, słonecznego 20 kwietnia 2018 r. wybrałem się w pobliże Willi Pniewskiego, położonej w Warszawskim Parku im. Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego, żeby zestawić ze sobą zdjęcia wykonane w paśmie widzialnym dwoma aparatami, z tym samym podstawowym obiektywem EF-S 18-55 IS STM. Z uwagi na krótkie czasy ekspozycji, wszystkie zdjęcia wykonałem z ręki z włączoną stabilizacją i matrycowym pomiarem światła.

1. Zdjęcie wzorcowe o parametrach iso100, f8, 1/125s. wykonałem bez użycia filtra, niemodyfikowanym aparatem CANON Eos M, przy pomocy automatycznego balansu bieli. Jak widać automatyczny balans bieli poradził sobie całkiem dobrze z nasłonecznioną kompozycją.

Z powodu silnego słońca, które znaczenie wpływa na ocenę kolorystyki obrazu wyświetlanego na wbudowanym w aparat ekranie LCD, postanowiłem wykonać kolejne zdjęcie z ustawieniem własnego balansu bieli. Niestety, mimo identycznych parametrów, kolorystyka na zdjęciu okazała się zbyt ciepła.

2. Po wykonaniu wzorcowej fotografii, pierwsze zdjęcie zmodyfikowanym na pełne spectrum aparatem CANON Eos 50D wykonałem bez filtra i z automatycznym balansem bieli. Zdjęcie o parametrach iso100, f8, 1/350s., czyli z ponad dwukrotnie krótszym czasem, w którym aparat zapisał cały zakres możliwy do zarejestrowania przez matrycę, znaczenie odbiega kolorystyką od wzorca. Oczywistą różnicę widać w kolorystyce, ale można dostrzec też znaczny spadek kontrastu i rozmycie szczegółów na elementach silnie odbijających promieniowanie zakresu bliskiej podczerwieni takich jak zieleń. Elementy budynku i niezazielenione gałęzie pozostały w miarę ostre w przeciwieństwie do kompletnie rozmytych liści, które na wzorcowym zdjęciu, przy czasie ponad dwukrotnie dłuższym były idealnie ostre.

3. Kolejne fotografie, z modyfikowanym CANON Eos 50D, zostały wykonane przy pomocy filtra UV-IR CUT firmy HOYA. Takie filtry są zdecydowanie droższe do typowych filtrów UV, ponieważ blokują, nie tylko promieniowanie UV, ale też całe pasmo IR, czyli z lepszym lub gorszym skutkiem naśladują zdemontowany na etapie modyfikacji fabryczny filtr dolnoprzepustowy. Filtry UV-IR CUT najczęściej były używane z kamerami video posiadającymi starego typu matryce CCD będące znacznie czulsze na promieniowanie bliskiej podczerwieni niż obecnie stosowane w aparatach matryce CMOS.

Pierwsze zdjęcie z tym filtrem wykonałem przy automatycznym balansie bieli o parametrach iso100, f8, 1/180s. Krótszy od wzorca czas, prawdopodobnie wynika z rozbieżności w pomiarze światła.

Jak widać kolorystyka znacznie odbiega od wzorcowej z powodu czerwonego zabarwienia, które wynika z wykresu transmisji danego fragmentu spektrum, czyli jak dużo jakiego zakresu promieniowania przepuszcza dany filtr. W tym przypadku, jak też w przypadku wielu innych filtrów UV-IR CUT, wykres zamieszczony na stronie producenta HOYA pokazuje zbliżoną do fabrycznego filtra granicę blokady promieniowania UV oraz, odbiegającą od fabrycznej, twardą granicę w zakresie ok. 700nm, co niestety bezpośrednio przekłada się na rejestrację większej ilości właśnie koloru czerwonego.

Zapraszam do jednego z pierwszych postów, w którym zamieściłem wykresy transmisji fal dla ludzkiego oka, filtra HOT MIRROR i UV-IR CUT:

http://rafalczubinskifotografia.blogspot.com/2017/09/ir-foto-modyfikacja-na-pene-spektrum.html

To samo zdjęcie po zmianie balansu bieli do 5000k, na etapie obróbki pliku w formacie RAW, odzyskało w miarę poprawną kolorystykę.

Do wykonania drugiego zdjęcia z tym filtrem pobrałem wcześniej próbkę balansu bieli. Tym razem wykonana na miejscu fotografia o wzorcowych parametrach iso100, f8, 1/125s. niewiele odbiega kolorystyką od właściwej.

4. Drugim filtrem, mającym spełniać to samo zadanie co UV-IR CUT, jest HOT MIRROR amerykańskiej firmy KOLARI VISION zajmującej się miedzy innymi modyfikacją aparatów. Filtry te słyną z najlepszego dopasowania barw w zestawieniu z modyfikowanymi aparatami również przy automatycznym balansie bieli. Z tego powodu, kilka lat temu dołączył do mojego zestawu.

Tak samo jak poprzednio, pierwsze zdjęcie, z założonym filtrem HOT MIRROR na modyfikowany 50D, wykonałem przy automatycznym balansie bieli. To zdjęcie również wymagało identycznych do wzorca parametrów iso100, f8, 1/125s. ale dla odmiany posiadało poprawną kolorystykę.

Korekta pliku RAW tego zdjęcia do temperatury 5000k w tym przypadku wprowadziła nieznaczną różnicę.

W tym przypadku również postanowiłem wykonać zdjęcie po uprzednim nastawieniu własnego balansu bieli na białą kartkę. Pomijając identyczne parametry, kolorystyka została naruszona drobnym zafarbem koloru czerwonego.

4. Podsumowując poczynania obu filtrów UV-IR CUT od HOYA oraz HOT MIRROR od KOLARI VISION z modyfikowanym na pełne spektrum CANON Eos 50D, każdy z nich ma zalety i wady. HOYA i inne filtry UV-IR CUT są o ponad połowę tańsze od KOLARI HOT MIRROR oraz powszechnie dostępne na polskim rynku, ale używanie ich wymaga często korekty kolorystyki na etapie obróbki zdjęcia z powodu rejestracji nadmiaru sygnału koloru czerwonego. Z drugiej strony filtr KOLARI, zamiast powyższego problemu, dostarcza nam lekki nadmiar sygnału koloru niebieskiego, który na pierwszy rzut oka nie razi w odbiorze ale sprawia, że np. niebo i inne niebieskie przedmioty, w przypadku zastosowania tego filtra, będą jaśniejsze niż na typowej fotografii.

Jak już pisałem w pierwszych postach tego bloga, niemodyfikowane aparaty są wyposażone w fabryczny filtr dolnoprzepustowy, który spełnia to zadanie znacznie lepiej od filtrów UV-IR CUT. Stosowanie tak drogiego filtra z niemodyfikowanym współczesnym aparatem z matrycą CMOS, nie ma żadnego pozytywnego wpływu na obraz, a użycie kolejnego optycznego elementu powoduje wyłącznie degradację jakości wykonanej fotografii.

Poniżej zamieściłem 100% wielkości wycinki zamieszczonych wcześniej zdjęć.

Niemodyfikowany CANON Eos M - iso100, f8, 1/125s.

Zmodyfikowany na pełne spektrum CANON Eos 50D bez użycia jakiegokolwiek filtra - iso100, f8, 1/350s.

Zmodyfikowany na pełne spektrum CANON Eos 50D z filtrem UV-IR CUT firmy HOYA - iso100, f8, 1/125s.

Zmodyfikowany na pełne spektrum CANON Eos 50D z filtrem HOT MIRROR firmy KOLARI - iso100, f8, 1/125s.

Dodatkowo, chciałbym się z wami podzielić zdjęciami tego samego budynku wykonanymi w paśmie bliskiej podczerwieni 590nm i 720nm.

Zmodyfikowany na pełne spektrum CANON Eos 50D z filtrem R72 (720nm) firmy HOYA - iso100, f8, 1/90s.

Zmodyfikowany na pełne spektrum OLYMPUS SP-320 z filtrem czerwonym 25A (590nm) firmy HOYA – iso64, f2.8 1/320s.

Zapraszam na video z tego testu

Jeśli macie jakiś pytania czy sugestie, śmiało piszcie w komentarzach lub zaczepcie mnie na:

Facebook, Instagram, 500px, plfoto, Youtube czy przez email.

Zachęcam do śledzenia mojego bloga korzystając z opcji „follow by email” umieszczonej z prawej strony bloga, która niestety nie załącza linków do filmów.

Informacje o nowych postach zawsze zamieszczam na moim funpage:

https://www.facebook.com/Rafał-Czubiński-Fotografia-1667479153476529/

Aktualizacja 2018 08 22:
Omawiany filtr UV-IR CUT został wyprodukowany przez firmę HOYA, a nie MARUMI jak napisałem w pierwotnej wersji tego posta.